Trong mỗi chúng ta, khi đến một thời điểm nhất định nào đó sẽ nhận ra được một điều rằng mình đang bị “mất cân bằng” trong cuộc sống, trong công việc bộn bề và những mối quan hệ xung quanh mình. Có thể người ngoài nhìn vào cảm thấy bạn đang rất “ổn”, rất thành công. Nhưng chỉ có chính bạn mới hiểu được rằng mình có thật sự đang cân bằng được mọi thứ và cảm thấy hạnh phúc, thoải mái với những gì mình đang có hay không. Mỗi người đều có 24 giờ mỗi ngày như nhau, nhưng ai biết sử dụng 24 giờ đó hiệu quả và cân bằng nhất người đó mới thật sự là người hạnh phúc và thành công.
Để đi sâu vào khám phá lại bản thân, tìm ra nguyên nhân bạn cảm thấy bị mất cân bằng trong cuộc sống. Và đưa ra giải pháp giúp bạn có một kế hoạch hợp lý nhất để lấy lại cân bằng trong mọi lĩnh vực của cuộc sống và công việc. Bài viết này chúng ta sẽ cùng tìm hiểu về mô hình Bánh xe cuộc đời và cách vận dụng nó để giúp bạn lấy lại cân bằng trong cuộc sống của chính mình.
Định nghĩa về mô hình Bánh xe cuộc đời
Bánh xe cuộc đời là một mô hình tổng quát lại cuộc sống của mỗi chúng ta qua một hình tròn được chia đều bằng 8 lát cắt bằng nhau. Đây cũng được xem như là 8 yếu tố thiết yếu mang đến sự hạnh phúc, thành công và cân bằng cuộc sống của mỗi người:
-
- Sự nghiệp:“Hãy theo đuổi đam mê, thành công sẽ theo đuổi bạn”. khi bạn cho mình mục tiêu, kế hoạch cụ thể và hãy tận lực theo đuổi mục tiêu của mình. Hãy gieo cho mình những hạt giống tốt, những hạt giống chắc chắn sẽ nở hoa đẹp.
- Tài chính: Tài chính là phạm trù kinh tế, phản ánh các quan hệ phân phối của cải xã hội dưới hình thức giá trị. Phát sinh trong quá trình hình thành, tạo lập, phân phối các quỹ tiền tệ của các chủ thể trong nền kinh tế nhằm đạt mục tiêu của các chủ thể ở mỗi điều kiện nhất định
- Sức khoẻ:Sức khỏe là trạng thái thoải mái toàn diện về thể chất, tinh thần và xã hội và không phải chỉ bao gồm có tình trạng không có bệnh hay thương tật.
- Các mối quan hệ:Mối quan hệ được hiểu là sự tác động qua lại giữa hai (hoặc nhiều hơn hai) đối tượng hoặc hai (hoặc nhiều hơn hai) nhóm đối tượng có liên quan với nhau. Con người không thể sống tách biệt với tập thể. Dù ở bất kỳ hoàn cảnh nào, chúng ta đều cần có sự tương tác, gắn kết và thương yêu lẫn nhau. Đó chính là mong muốn bẩm sinh, là bản chất của cuộc sống. Mối quan hệ với chính mình, với bạn bè và gia đình đều có ý nghĩa to lớn đến mọi khía cạnh trong sức khỏe ngắn hạn và dài hạn. Để xây dựng mối quan hệ tốt đẹp, hãy luôn đặt mình vào vị trí của người khác để thấu hiểu họ hơn.
- Gia đình: Gia đình là thành phần quan trọng nhất trong cuộc đời mỗi người. Nơi đây là nơi hình thành cho bạn tính cách, suy nghĩ, hành vi và con người của bạn về sau này. Đối với bạn thì gia đình đang chiếm bao nhiêu điểm trong cuộc sống hiện tại và đánh giá vào bánh xe cuộc đời.
- Sự hoàn thiện: nói một cách dễ hiểu là một chuỗi các hoạt động nâng cao giá trị bản thân, tạo nền tảng vững chắc để chinh phục những mục tiêu cuộc sống. Phát triển bản thân có thể là đọc sách để nâng cao hiểu biết, tham gia các khóa đào tạo hay tự nghiên cứu, tự học một kỹ năng, kiến thức mà bạn cần.
- Giải trí: là những hoạt động thường xuyên hoặc theo thói quen để đem lại cho con người niềm vui, sự phấn khởi trong khoảng thời gian thư giãn, sở thích cũng chỉ về sự hứng thú, thái độ ham thích đối với một đối tượng nhất định.
- Tâm linh: Mỗi người trên thế giới, họ theo một tôn giáo khác nhau, hoặc có người không theo đạo nào; nhưng đối với họ, luôn có một thế giới tâm linh, luôn có một bề trên nào đó. Tìm đến thế giới tâm linh, tìm đến đạo là một hoạt động tích cực, giúp con người có niềm tin, có thể giải tỏa những căng thẳng trong cuộc sống, giúp con người hướng thiện.
Đây được xem là công cụ để khám phá và đánh giá bản thân được sử dụng nhiều nhất trong những cuộc khai vấn hoặc huấn luyện. Khi tiến hành đánh giá, mỗi lĩnh vực sẽ được chia thành thang điểm 10. Người thực hiện sẽ tự đánh giá về mức độ quan trọng của từng lĩnh vực trong cuộc sống của mình để đánh giá. Giá trị điểm sẽ theo cấp độ lớn dần từ 1 (gần với tâm vòng tròn) và đến 10 (ra xa tâm vòng tròn).
Đây được xem như là bước đầu tiên và quan trọng nhất để bạn có thể đánh giá được bản thân, thấy được hiện trạng và mục tiêu của mình để điều chỉnh hướng đi phù hợp nhất. Chỉ có “bánh xe tròn trịa ít méo mó” thì mới có thể xoay đều và ổn định, ít gập ghềnh trên quãng đường đời phía trước.
Giá trị của mô hình Bánh xe cuộc đời
Bánh xe cuộc đời mang đến nhiều giá trị cho người sử dụng, một trong những giá trị quan trọng nhất chính là định hình lại được bản thân ở hiện tại, thấy được những lỗ hổng mà bạn chưa cân bằng được trong bánh xe, điều gì bạn đang làm tốt và điều gì làm chưa tốt. Từ đó để xác định được mục tiêu cụ thể cân bằng lại yếu tố đang bị bỏ quên đó của mình.
Là công cụ hữu ích hỗ trợ các chuyên gia huấn luyện, khai vấn có thể thấu hiểu bản thân và hỗ trợ tốt nhất cho sự phát triển cá nhân.
Bên cạnh đó, bánh xe cuộc đời còn giúp cho bạn tập trung vào 8 yếu tố quan trọng nhất. Để thay đổi cuộc sống, di chuyển bánh xe đi theo hướng tích cực hơn. Cách đơn giản để bạn có được cuộc sống hạnh phúc là hãy kịp thời dừng lại những chuyện vô bổ, không có ích cho bản thân hay vào đó là những việc tích cực, đúng với mục tiêu của bản thân.
Các bước vận dụng mô hình Bánh xe cuộc đời cho bản thân
Trước khi đi vào các bước để thiết lập bánh xe cuộc đời của bản thân, bạn cần chuẩn bị cho mình một vài điều sau đây để kết quả kiểm tra từ mô hình mang lại kết quả chính xác nhất:
- Lựa chọn ra khoản thời gian mà bạn tập trung nhất trong ngày. Tuỳ theo lịch trình, thói quen và cơ địa mỗi người mà sẽ có khoản thời gian bạn cảm thấy thoải mái và tập trung khác nhau. Hãy lắng nghe cơ thể mình và hãy bắt đầu khi bạn cảm thấy sẵn sàng.
- Chọn một không gian yên tĩnh, không có các yếu tố tác động khiến bạn mất tập trung. Bật một bản nhạc nhẹ, thư giãn để tinh thần thoải mái nhất.
- Yếu tố cuối cùng là phải thành thật với bản thân, trả lời và đánh giá chính xác để phản ánh hiện thực cuộc sống của chính mình vào mô hình Bánh xe cuộc đời.
4 bước cơ bản giúp vẽ bánh xe cuộc đời hiệu quả
Bước 1: Tự vẽ mô hình Bánh Xe Cuộc Đời
Lấy giấy viết tự vẽ ra một vòng tròn, chia làm 8 phần bằng nhau và điền 8 lĩnh vực đã được liệt kê ở định nghĩa vào vòng tròn. Hoặc bạn có thể tải ảnh có sẵn trên internet về in ra sử dụng đều được.
Bước 2: Đánh giá từng lĩnh vực trong bánh xe cuộc đời
Dựa trên thang điểm từ 1 đến 10, hãy tự mình nhìn lại bản thân, cuộc sống hiện tại và lần lượt đánh giá, cho điểm từng lĩnh vực vào mô hình. Hãy đánh giá thật khách quan, chân thực nhất và dũng cảm đối diện với bản thân, với những vấn đề mà bạn đang gặp phải.
Với mỗi lĩnh vực, bạn có thể tự đặt ra cho bản thân những câu hỏi để phản ánh chính xác nhất câu trả lời thang điểm cho lĩnh vực đó. Bạn cũng có thể ghi ra giấy những lý do, những vấn đề mà khiến cho bản thân cảm thấy khía cạnh đó trong cuộc sống bạn chưa làm tốt. Hoặc là những yếu tố nào tạo nên sự thành công cho yếu tố mà bạn cảm thấy tự hào và thỏa mãn nhất.
Cũng không nên quá đặt nặng vấn đề đúng – sai khi trả lời mô hình, vì thật sự không có ranh giới đúng sai nào ở đây cả, mà tất cả là do cảm nhận chân thực, cách bạn hiểu chính bản thân mình như thế nào sẽ phản ánh lên mô hình. Nếu bạn còn nghi ngờ, sau khi làm xong, hãy đi đâu đó hoặc làm việc mà bạn cảm thấy thư giãn, thoải mái. Sau đó quay trở lại xem lại mô hình lần nữa để chỉnh sửa, kiểm tra nếu cần thiết.
Bước 3: Dựa vào kết quả mô hình Bánh Xe Cuộc Đời để đánh giá
Sau khi hoàn thành xong mô hình Bánh xe cuộc đời, hãy thử nối những điểm giữa các lĩnh vực bạn chấm điểm lại với nhau, sau đó quan sát lại hình bạn vừa nối xem “hình tròn” đó có thật sự cân bằng hay đang méo mó về một phía nào đó. Và tự trả lời với bản thân những câu hỏi sau:
- Bạn đã làm gì để những lĩnh vực này đạt mức trên 8 điểm?
- Những kết quả mà bạn mong muốn đạt được trong lĩnh vực này là gì?
- Bạn sẽ dành ra bao nhiêu thời gian trong tuần/ tháng cho từng lĩnh vực trong bánh xe?
- Với những lĩnh vực ít điểm, bạn có thật sự muốn cải thiện hay vẫn giữ ở mức điểm đó?
- Bạn sẽ làm gì để cân bằng lại những lĩnh vực có điểm thấp từ 1 – 3 điểm?
Tốt nhất nên ghi lại ra giấy hoặc đánh máy ra suy nghĩ của mình về câu trả lời này, để bạn có thể đọc lại câu trả lời của bản thân bất cứ khi nào bạn cần đến.
Bước 4: Lên kế hoạch hành động
Sau khi đã có câu trả lời cho tất cả những câu hỏi trên, chắc hẳn bạn sẽ phần nào có được kết quả ban đầu rằng lý do tại sao bạn cảm thấy cuộc sống của mình đang mất cân bằng. Cũng như là sẽ nhận ra được, lĩnh vực nào bạn nên hạn chế lại, lĩnh vực nào cần nhiều thời gian hơn để phát triển và làm tốt.
Sau đó hãy nghiêm túc lập một kế hoạch hành động chi tiết để cân bằng lại cuộc sống của mình. Kế hoạch càng chi tiết, có móc thời gian cụ thể và các bước hành động thì bạn sẽ dễ dàng hơn trong việc thực hiện cũng như hoàn thành tốt hơn.
Một giải pháp giúp cân bằng 8 yếu tố trong mô hình Bánh xe Cuộc đời
8 yếu tố trên có mối liên kết và bổ sung cho nhau, một sợi dây vô hình luôn gắn kết 8 yếu tố với nhau. Đó chính là “bạn” hay tính cách của bạn. Tính cách được hình thành một phần do di truyền huyết thống, một phần hình thành từ nền giáo dục, kiến thức, môi trường sống và làm việc. Khi bạn sống và làm việc đủ lâu trong một môi trường dần sẽ hình thành nên những đặc điểm tính cách đặc trưng đại diện cho con người bạn. Các nhà tâm lý học đã tìm ra hơn 1440+ cụm từ để miêu tả tính cách con người, đại diện là mô hình big-five: hướng ngoại (nội), cởi mở, nhạy cảm, tận tâm, dễ chịu.
Khi cho điểm về mức độ ưu tiên (cao → thấp), thang điểm (1-10) giữ 8 yếu tố sẽ có khác nhau giữa mỗi người. Nguyên nhân do quan điểm về góc nhìn không giống nhau, đưa ra sự chọn lựa và phương cách làm việc khác nhau, dẫn đến kết quả sẽ khác nhau. Tất cả, sự quyết định của bạn đều do tính cách ảnh hưởng vì bạn cho rằng nó hợp lý với con người bạn.
Một giải pháp giúp bạn cải thiện 4 yếu tố cốt lõi “Sức khỏe, Gia đình, Sự hoàn thiện và Các mối quan hệ”, một khi 4 yếu tố này được nhận diện và cải thiện bạn sẽ dễ dàng hoàn thiện 4 yếu tố còn lại. Công cụ Trait-Map® của chúng tôi, sẽ giúp bạn xác định tính cách trong môi trường bạn đang sống và làm việc, tìm ra những đặc điểm tính cách đang đại diện cho bạn, nhận diện lối mòn tính cách trong suy nghĩ hay những đặc điểm tính cách mà bạn đang sử dụng quá ít (thiếu) hoặc quá nhiều (thừa) trong môi trường hiện tại.
Xem thêm: Báo cáo Trait-Map® phản ánh những chỉ số nào về tính cách? (Phần 1)
Cuối cùng, do dù bạn đã cân bằng lại được bánh xe cuộc đời mình, nhưng đừng chủ quan nhé! Hãy luôn dành ra một mốc thời gian nhất định để thực hiện lại các bước đánh giá về Bánh xe cuộc đời. Vì cuộc sống luôn thay đổi mỗi ngày. Đến một thời điểm nào đó có thể bạn sẽ lại bị lệch đi bánh xe mà trước đó đã cân bằng. Hãy luôn ghi nhớ các bước thực hiện để bất kì khi nào bạn cảm thấy cuộc sống lại rơi vào mất cân bằng, có thể nhanh chóng lập ra mô hình và điều chỉnh lại.
Chúc các bạn luôn làm chủ được bánh lái cuộc đời của mình, nhanh chóng tìm ra được nguyên nhân đi lạc hướng và tìm về đích đến đúng hướng cho con đường bạn lựa chọn.